Batı Asya’daki NATO

1949’daki tanıma kararı, işgal devletiyle hamisi olan kapitalist devletler arasındaki eksik halkayı tamamlamakla kalmıyor, işgal devletine doğrudan ilişki kuramadığı Arap ülkeleriyle dolaylı ilişki imkânı sağlıyordu. 1952’de NATO’ya giren Türkiye, NATO üyesi olmayan İsrail’in NATO’yla ilişkisi açısından da önemli bir rol üstlenecekti.

Ocak 1950’de Türkiye ve İsrail’in karşılıklı diplomatik temsilcilikleri açıldı. 1956’da Süveyş Krizi nedeniyle maslahatgüzarlık düzeyine indirilen diplomatik temsil 1963’te yeniden elçilik, 1980’de büyükelçilik düzeyine yükseltildi, ancak İsrail’in “Kudüs Yasası” ile Kudüs’ü “bölünmez başkent” ilan etmesi üzerine diplomatik ilişkiler aynı yıl 30 Kasım’da bir kez daha maslahatgüzar düzeyine indirildi.

1991’de başlayan Madrid ve Oslo süreçlerinin uyandırdığı algının da etkisiyle Türkiye’nin işgal devletiyle ilişki düzeyi yeniden yükseltildi. Endülüs’ü terk etmek zorunda kalan Sefarad Yahudilerinin Osmanlı topraklarına kabulünün 500. yılı da her iki devlet tarafından bir halkla ilişkiler ve normalleşme aracı olarak değerlendirildi. Bu dönemde diplomatik ilişkiler yeniden büyükelçilik düzeyine yükseltildi ve bir Turizm İşbirliği Anlaşması imzalandı.
Dönemin Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin’in Kasım 1993’teki ziyaretinden bir yıl sonra, 5-7 Kasım 1994’te Tansu Çiller Türkiye’nin işgal devleti İsrail’i resmi olarak ziyaret eden ilk başbakanı oldu. Daha önce, 1958’de işgal devleti başbakanı Ben Gurion Türkiye’ye gelmiş, ancak Menderes’le görüşmeleri gizli tutulmuştu. 1994 Ocak’ında Ezer Vaytsman’ın Türkiye ziyaretinden sonra 1996 Mart’ında da Süleyman Demirel Türkiye’nin İşgal Devleti'ni ziyaret eden ilk cumhurbaşkanı oldu.

1990’larda stratejik bir hüviyet kazanan işgal devletiyle askerî ve ekonomik iş birliğinin yanı sıra üst düzeydeki siyasi trafik, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin iktidara gelmesinden sonra da yoğunlaşarak sürdü. 2003’te Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, 2005’te Başbakan Erdoğan, 2006’da Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer işgal devleti İsrail’i ziyaret etti. 2007 Kasım’ında Ankara’yı ziyaret eden işgal devleti cumhurbaşkanı Şimon Peres TBMM’de konuştu.

Paylaş: